بسم الله الرحمن الرحيم

نهضت سالار شهيدان حسين بن علي چون برگ زنده و زرّيني از قرآن مجيد است، در همه خصائص خود از خصائص قرآني بهره ميبرد. قرآن هم ثقيل است و هم آسان. دو تا واژه را بايد در مقابل دو واژه ديگر قرار داد: يکي عُسر است در مقابل يسر و يکي ثقيل است در مقابل خفيف. قرآن ثقيل است، سنگين است: ﴿إِنَّا سَنُلْقي‏ عَلَيْكَ قَوْلاً ثَقيلا﴾[1] و خفيف نيست. قرآن با يسر و آساني همراه است و عسر و سختي ندارد: ﴿وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِر﴾.[2] همانگونه که قرآن اين دو خصيصه را دارد در مقابل آن دو خصيصه؛ يعني قرآن ثقيل است خفيف و سبک نيست، قرآن سخت و دشوار نيست بلکه آسان است؛ نهضت سالار شهيدان حسين بن علي هم از اين دو بهره ميبرد؛ يعني ثقيل و وزين است و سبک نيست، آسان است و سخت نيست. اما اين آساني و راحتي در مقابل سختي از کجا حاصل ميشود؟ آن وقتي است که ما يک تفسير درستي را از موت و حيات داشته باشيم. آن نگاهي که سالار شهيدان حسين بن علي و کساني که پيرو آن حضرت در اين مسير بزرگ و عظيم بودند آن نگاه بايد براي اهل اين مکتب و اين نهضت حاصل شود. حسين بن علي اين گونه مينگريست که معناي حيات اين نيست انسان زنده بماند و نفس بکشد و مرگ اين نيست که احياناً بدن زير سمّ اسب برود؛ حيات عبارت از اين است که انسان از عزّت و سعادت و خير برخوردار باشد.

بياني را آقا علي بن ابيطالب(عليه السلام) در نهج البلاغه دارند که اين بيان فوق العاده ممتاز و والا و متعالي است. حضرت فرمود: «فَالْمَوْتُ فِي حَيَاتِكُمْ مَقْهُورِينَ‏ وَ الْحَيَاةُ فِي مَوْتِكُمْ قَاهِرِين‏»؛[3] شما چه زماني زندهايد و چه زماني مُردهايد؟ اگر انسان مقهور و مغلوب باطل و فساد و مانند آن باشد ولو انسان زنده باشد مرگ در حيات او وجود دارد. تا زماني که انسان مقهور هوي و هوس است مغلوب خودپسندي و دنياگرايي است مقهور چهرههاي طبيعت است ولو زنده باشد ظاهر زندگي است اما باطن مردگي است «فَالْمَوْتُ فِي حَيَاتِكُمْ مَقْهُورِينَ‏»؛ اما زماني که انسان قاهر باشد غالب باشد و هوي و هوس را تحت اقدام خودش آورده باشد، دنياگرايي و ميل به طبيعت در دنيا در انديشه خود در حقيقت ميرانده باشد، اين انسان زنده است «وَ الْحَيَاةُ فِي مَوْتِكُمْ قَاهِرِين‏».

با همين انديشهاي که علي بن ابيطالب(عليه السلام) مطرح فرمودند نگرش سالار شهيدان حسين بن علي به حيات و موت عوض شد و طبعاً پيروان آن حضرت هم همين حرکت را داشتند. در اين کتاب حماسه و عرفان که از آيت الله جوادي آملي به يک تراث ارزشمند و والايي از نهضت ابي عبدالله رسيده است اين معنا را دارند ميفرمايند حضرت وقتي از مکه ميخواستند حرکت را آغاز کنند فرمودند: «خُطَّ الْمَوْتُ عَلَی وُلْدِ آدَمَ مَخَطَّ الْقِلَادَةِ عَلَی جِيدِ الْفَتَاةِ وَ مَا أَوْلَهَنِي إِلَی أَسْلَافِي اشْتِيَاقَ يَعْقُوبَ إِلَی يُوسُف»؛[4]حضرت به مرگ اين گونه خطاب ميکردند که مرگ در نزد من بسيار عزيز است همانگونه که يعقوب نسبت به فرزند خود مشتاق بود، زيرا اين مرگ چون در حياتي است که اين حيات قاهر است، اين مرگ سعادت است و خير و جامعهاي که از اين نهضت تبعيت ميکند قطعاً با اين انديشه و اينکه حيات و مرگ چگونه هست پي خواهد برد و اميدواريم که جامعه ما اينگونه باشد.

«و السلام عليکم و رحمة الله و برکاته»

[1]. سوره مزمل، آيه5.

[2]. سوره قمر، آيات17و22و32و40.

[3]. نهج البلاغة(صبحی صالح)، خطبه51.

[4]. بحارالانوار(ط ـ بيروت)، ج44، ص366.